Periodontoloji nedir?

Periodontoloji, diş hekimliğinin diş eti hastalıkları ve tedavisi ile ilgili olan ana bilim dalıdır. Periodontoloji; diş ve implant çevresindeki sert ve yumuşak dokuların sağlığını incelemeyi, bu dokulardaki hastalıklara tanı koyarak tedavisini gerçekleştirmeyi ve tedavi sonrası elde edilen sağlığın korunmasını hedefler.

 Sağlıklı diş eti nasıl görünür?

Sağlıklı diş eti, kendiliğinden ya da diş fırçalama/diş ipi kullanımı esnasında kanamanın olmadığı, açık pembe renkte, sıkı, şişlik ve ödemin olmadığı bir görünüme sahip olmalıdır.

Diş eti hastalıkları neden oluşur?

Mikrobiyal dental plak adı verilen ve diş yüzeylerinde biriken içeriğinde yoğun bakteri olan yumuşak tabaka her bireyde, yemek yemekten bağımsız olarak kendiliğinden oluşur. Bu plak diş fırçalama ve ara yüz bakımı ile uzaklaştırılmadığı takdirde sertleşerek diş taşı oluşumuna neden olur. Plak içerinde mevcut olan çok sayıda çeşitli bakteri düzgün yapılmayan ağzı bakımı nedeniyle oldukça çoğalır ve bu bakterilerin ürettikleri zararlı maddeler dişetlerinde iltihaba neden olarak diş eti hastalığını başlatır.

Diş eti hastalıkları nelerdir?

Diş eti hastalığı her zaman basit dişeti iltihabı olan gingivitis ile başlar. Diş etlerindeki kanama bu hastalığın ilk ve en önemli bulgusudur. Çünkü tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek dişi çevreleyen en önemli destek doku olan kemikte erimelere neden olur ve buna bağlı olarak dişlerde sallanma, dişler arası aralıkların açılması ve yer değiştirmeler görülür. İlerlemiş diş eti hastalığı periodontitis olarak adlandırılır. Bu hastalıkta diş etleri şiş, kızarık, gevşek ve kanamalıdır.

Sigarayı bıraktım ancak dişetlerim kanamaya başladı?

Sigaranın içeriğinde bulunan nikotinin damarlar üzerindeki etkisinden dolayı kanama sigara içen hastalarda daha az hissedilir. Bu sebeple sigara kullanımı, diş eti hastalığını gizlemektedir.

Diş eti hastalığının başka sebepleri var mıdır?

Diş eti hastalığında temel etken mikrobiyal dental plaktır. Ancak sigara kullanımı, bazı sistemik hastalıklar ( diyabet vb.), kullanılan bazı ilaçlar (tansiyon ilaçları vb.) ve genetiğe bağlı faktörler hastalığın ortaya çıkmasını kolaylaştırmaktadır.

Diş taşı temizletmek dişlere zarar verir mi?

Dişler üzerinde biriken diş taşları, diş yüzeyinde pürüzlü bir alan oluşturur ve bu alan plak birikimini kolaylaştırır. Bu sebeple de diş eti hastalığının ilerlemesi hızlanır. Diş taşı temizliğinden sonra diş diplerinin açılmasına bağlı hafif sıcak/soğuk hassasiyeti genel olarak halk arasında diş taşı temizliğine bağlı dişlere bir zarar geldiğini düşündürse de diş yüzeyinde biriken diş taşlarının 6 ayda bir diş hekimi tarafından temizlenmesi gerekir. Diş taşı temizliğine bağlı sıcak/soğuk hassasiyeti de kullanılan bazı solüsyonlarla kısa sürede ortadan kalkmaktadır.

Diş eti hastalığının tedavisi nasıl yapılır?

Tedavinin ilk aşamasında diş üzerindeki sert birikintiler olan diş taşlarının temizliği yapılır. Hastaya tedavinin başarılı olmasında en önemli faktör olan günlük ağız bakım rutini ile ilgili bilgilendirme yapılarak, hastaya uygun ağız bakım ürünleri (diş ipi, ara yüz fırçası vb) tavsiye edilir. Diş eti hastalığının başlangıcı olan gingivitiste bu tedavi yeterli olmaktadır.

İltihaplı, şişmiş veya çekilmiş diş etlerinin, dişlerde yer değiştirmelerin ve ayrılmaların görülebildiği daha ilerlemiş diş eti hastalıklarında diş-diş eti arasında sıkı olması gereken bağ gevşeyerek “cep” adı verilen boşluklar oluşur. Bu boşlukların içerisinde bakterilerin üretmiş olduğu iltihaplı dokular birikir. Bu iltihaplı doku kemik dokuyu eriterek kendini genişletir. Kemik erimelerinin durdurmak amacıyla cep içerinde biriken iltihaplı doku temizlenmelidir. Yapılması gereken bu işleme küretaj adı verilmektedir.

İltihaplı dokunun daha derin dokulara ulaştığı bazı durumlarda diş etlerinin altına bazı biyomateryallerin ( kemik tozu, membran, büyüme faktörleri vb) uygulanması gereklidir. Bu sebeple çeşitli periodontal cerrahi işlemler uygulanmaktadır.

Dişetlerinin büyüdüğü bazı durumlarda, büyümüş dişetleri lazer gibi bazı cihazlarla ağrısız, dikişsiz ve kanamasız bir şekilde uzaklaştırılabilir.

Dişeti küretajı nasıl yapılır?

Küretaj, ilerlemiş diş eti hastalığında kemik dokudaki erimeleri durdurmak amacıyla cep içerisinde biriken iltihaplı dokunun temizlenmesi işlemidir. Bu işlemde özel aletler kullanılarak cep içerisinde bulunan diş taşı ve iltihaplı doku temizlenerek çeşitli solüsyonlarla yıkanır.

Dişeti tedavisi kaç seans sürer?

Bütün dişeti tedavisi uygulamalarından sonra hastaya 3-6-12 aylık kontrol seanslarından uygun olanı hekim tarafınca belirlenir. Hangi sıklıkla kontrole gelineceği hastalığın şiddeti ve çeşitli risk faktörlerine göre değişkenlik gösterir. Diş eti tedavisinin başarısını direkt olarak etkilemesi sebebiyle hastanın her kontrolde diş fırçalama ve ara yüz temizliği alışkanlıkları gözden geçirilir.

Tedavide ne elde ederim?

Diş eti tedavisinin genel olarak ilk amacı hastalığın durdurularak kemik kaybının ilerlemesinin engellenmesiyle mevcut dişlerin çekim gerekliliğini ortadan kaldırmaktır. Kemik tozu gibi ilave materyaller kullanılmasıyla erimiş olan kemiğin yerine sağlıklı kemik doku oluşturulmaktadır.

Başarılı bir diş eti tedavisi sonrası diş etleri kanamasız, sert, sıkı kıvamlı ve açık pembe bir renge kavuşur, dişlerdeki sallanmalar geriler, ağzı kokusu ortadan kalkar.

Sadece antibiyotik ve gargara ile diş eti kanamam geçebilir mi?

Diş hekimi tarafınca yapılması gereken mekanik tedavi (diş taşı temizliği/küretaj) yapılmaksızın kullanılan antibiyotik ve gargara diş etindeki kanamayı bir miktar azaltarak hastalığı baskılayabilir. Ancak daha sonrasında çok daha kötü bulgularla hastalık kendini gösterir.

Bitkisel tedavilerle diş etlerimi tedavi edebilir miyim?

Ağız yarasına iyi geldiği kanıtlanan bitkisel bir takım takviyeler (karadut vb) mevcut olsa da hekim önerisi dışında kullanılması tavsiye edilmemektedir. Aynı gargara kullanımıyla diş etindeki hastalığın baskılanmasında olduğu gibi, bitkisel takviyeler de hastalığı gizleyebilmektedir.

Diş eti çekilmesi nedir? Tedavi edilmeli midir?

Diş eti dişi çevreleyen destek dokulardan bir tanesidir ve dişe destek en önemli doku olan kemik dokunun üzerini örter. Çekiliş olan dişetinin altındaki kemik dokuda da harabiyet olma olasılığı çok yüksektir. Ayrıca diş eti çekilmesinin olduğu dişlerde normalde kemik doku içerisinde olması gereken diş kökleri de ağız ortamına açık halde olur. Bu durum sıcak ve soğuk gıdaların tüketimine başlı hassasiyet şeklinde ağrılara neden olur. Bunun yanı sıra çabuk çürümeye yatkın olan kök yüzeylerinin ağız ortamına açık hale gelmesi kök yüzeyinde çürüklere neden olarak diş kaybına neden olur. Tüm bu sebepler dolayısıyla dişlerin çekilerek kaybını engellemek amacıyla dişeti çekilmeleri mümkün olduğunca erken tedavi edilmelidir.

Ağız kokusunun tedavisi var mıdır?

Halitozis  olarak adlandırılan ağız kokusu, hastayı sosyal ve psikolojik olarak etkileyen bir durumdur. Yapılan çalışmalara göre ağız kokusunun sebebi %80 ağız kaynaklı %20 ise medikal kaynaklıdır.

Ağzı kokusuna sebep olan medikal sebepler arasında mide ve karaciğer hastalıkları, diyabet, sinüs enfeksiyonları en sık rastlanılanlardır. Ağız kuruluğuna sebep olan bazı ilaçların kullanılması da ağız kokusu sebeplerinden biridir. Bunun dışında alkol, sigara, proteinden zengin gıdaların, aşırı şekerli gıdaların, aşırı asitli gıdaların ve soğan sarımsak gibi besinlerin çok tüketilmesi de ağız kokusunu arttıran etmenlerdendir.

Ağız kokusunun ağız kaynakları sebepleri ise; diş eti hastalıkları, uyumsuz diş protezleri, diş çürükleri, apseler, ağız kanserleridir. Ağızda yüzeyi pürüzlü, kırık veya sızdıran dolgular, çürükler, uygun olmayan protezler ya da enfeksiyonlar tedavi edilmelidir. Hastaya ağız bakımı ile ilgili önerilerde bulunulmalı, mutlaka kendisine önerilen ara yüz temizleme ajanının kullanımı anlatılmalıdır. Dil temizliğini nasıl ve hangi sıklıkla yapılması gerektiği açıklanmalıdır. Yapılan tüm işlemlere rağmen hastanın ağız kokusunun geçmediği durumlarda hasta ağız kokusunun medikal kaynaklarının araştırılması amacıyla uzman tıp doktoruna yönlendirilmelidir.

Diş eti sağlığı ile genel sağlık arasında bağlantı var mıdır?

Ağız, bir bakıma genel vücut sağlığının aynasıdır. Bazı genel sağlık problemleri diş çevresi dokulara etki ederek diş eti hastalığı görülme olasılığını arttırmaktadır. Kontrol altında olmayan diyabet hastalığı diş eti hastalığının şiddetini arttırmaktadır. Aynı zamanda yapılan araştırmalara göre  tedavi edilmemiş ileri diş eti iltihabı olan periodontitis de diyabetin kontrol altına alınmasını engellemektedir.

Yapılan araştırmalar diş eti  hastalıkları ile kalp hastalıklarının da bağlantılı olduğunu, ağız içinde enfeksiyonu olan kişilerde kalp krizi geçirme olasılığının %25 daha fazla olduğunu göstermiştir.

Ayrıca diş eti hastalıkları hamilelerde erken doğum ve düşük doğum ağırlığı gibi sorunlara da neden olabilmektedir.

Yapılan güncel araştırmalara göre diş eti hastalığı bulunan kişilerde koronavirüsten dolayı ölüm ihtimalinin diş eti sağlıklı olan hastalara göre 9 kat daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca diş eti hastalığı bulunan koronavirüs hastalarında solunum desteği oranının 4 buçuk kat fazla olduğu ve yoğun bakımda tedavi ihtiyacının da 3 kat fazla olduğu belirtilmiştir.